(none) ÍslenskaEnglish      
/ hjálp / listar / skráningar / leita / RSS /
 

Hér má finna svör við algengum spurningum varðandi molar.is:

Inngangur:

Reglur:

Netkurteisi:

Umsjón póstlista:

Ruslpóstur:

Tæknimál:





Inngangur

Hvað er póstlisti?

Póstlisti er verkfæri til að greiða fyrir samskiptum hópa á Netinu. Sérhver póstlisti hefur eigið netfang, en þeir sem eru áskrifendur að listanum fá afrit af öllum bréfum sem eru send til hans.

Til dæmis er hægt að ná sambandi við alla sem hafa gerst áskrifendur að listanum molar-throun@molar.is með því að senda einfaldlega tölvupóst á þetta netfang (en ekki gera það nema þú hafir eitthvað merkilegt að segja!).

Póstlistakerfi er hugbúnaður sem útfærir póstlista. Slík kerfi leyfa fólki yfirleitt að panta eða segja upp ákrift að póstlistum án þess að umsjónarmenn viðkomandi lista þurfi að skipta sér af, t.d. með því að senda tölvupóst á þar til gert netfang, eða fylla út eyðublað á vefnum. Slíkt sparar bæði vinnu og tíma, því umsjónarmaðurinn þarf minna að hafa fyrir daglegum rekstri, og áskrifendur geta að mestu leyti bjargað sér sjálfir (t.d. þó umsjónarmaðurinn fari í frí).

Ef þú ert farinn að halda sjálf(ur) utan um 10-20 netföng (vinir, vinnufélagar, skólafélagar, ...) þá getur verið að það væri hagræði fyrir þig að stofna póstlista hjá molar.is til að halda utan um þau fyrir þig.

[ yfirlit ]


Hvaða kosti hafa póstlistar fram yfir vefspjall eða ráðstefnur?

Póstlistar þjóna að mestu leyti sama hlutverki og vefspjallkerfi og ráðstefnur (e. Usenet). Munurinn er aðallega sá, að til að fylgjast með umræðu ertu ekki neyddur til að fara daglega og heimsækja ákveðna vefsíðu eða ákveðna ráðstefnu - umræðan kemur sjálf til þín, í formi tölvupósts. Póstlistar spara því mikinn tíma fyrir þá sem vilja fylgjast með allri umræðunni og taka virkan þátt í henni.

Ekki má gleyma því að þar sem fæstir eru komnir með fast samband við netið, þá er þessi tímasparnaður beinn peningasparnaður um leið, því þú þarft ekki að borga símareikning fyrir tímann sem fer í að lesa og svara bréfum, frekar en þú vilt.

En smekkur manna er misjafn! Til að koma til móts við þarfir þeirra sem vilja frekar fylgjast með umræðu á vefnum, býður molar.is líka upp á vefsjallkerfi, sem er beintengt við póstlistana. Bréf send póstlistunum birtast á vefnum (í söfnunum), og bréf skrifuð á vefnum eru send áskrifendum - þannig geta allir valið þá aðferð sem hentar þeim best til að taka þátt í umræðunum.

[ yfirlit ]


Hvernig panta ég áskrift að póstlista?
Hvernig kemst ég af póstlistanum aftur?

Allir opnir póstlistar hjá molar.is eru með vefsíðu, sem má nálgast af yfirlitssíðunni yfir póstlista. Á þessum síðum eru lítið eyðublöð sem má nota til að skrá sig af eða á póstlistana. Þau líta svona út:

?  / áskrift /


panta
afpanta


Áskrifendur: 42

 

Til að skrá sig á listann (panta áskrift) þarf bara að slá netfang sitt inn í textareitinn (í stað orðanna "þitt netfang"), og slá á vendihnappinn (enter).

Til að skrá sig af lista gerir maður það sama, nema maður hakar við "afpanta" áður en netfangið er slegið inn.

Svo skal bara lesa leiðbeiningarnar sem fylgja í kjölfarið.

[ yfirlit ]


En ef ég vil ekki nota vefinn?

Eyðublaðið sem lýst er hér fyrir ofan gerir yfirleitt ekkert annað en að senda beiðni fyrir þig til áskriftarkerfisins - þeir sem vilja það frekar geta sent sínar beiðnir sjálfir.

Almenna reglan er sú, að það á að senda tölvupóst til áskriftarnetfangs (útskýrt neðar) viðkomandi lista, sem inniheldur annaðhvort orðið

panta
eða
afpanta

í annars auðri línu, í meginmáli bréfsins. Áskriftarkerfið mun þá skoða bréfið, finna netfangið þitt úr "From:" línu þess og (háð stillingum viðkomandi póstlista) hugsanlega senda þér bréf þar sem þú verður beðin(n) að staðfesta að þú viljir virkilega panta (eða segja upp) áskrift.

Sérhver póstlisti er með eigið áskriftarnetfang, sem má auðveldlega "reikna út" ef þú veist netfang listans sjálfs. Fyrir listann XYZ@molar.is væri áskriftarnetfangið XYZ+askrift@molar.is (já, það er plús í netfanginu). Það nægir semsagt að bæta inn "+askrift" á undan @-merkinu í netfangi listans til að ná sambandi við áskriftarkerfið.

Áskriftarkerfið skilur reyndar mun fleiri skipanir heldur en þessar tvær. Til að fá nánari leiðbeiningar um hvaða skipanir virka má senda skipunina hjálp - eða help til að fá leiðbeiningar á ensku.

[ yfirlit ]


En ef netfangið mitt hefur breyst?

Leiðbeiningarnar hér fyrir ofan (til að segja upp áskrift) duga ekki ef þú notar venjulega annað netfang til að senda bréf en þú skráðir upphaflega á póstlistann.

Ef þetta er staðan, þá þarftu að gefa áskriftarkerfinu meiri upplýsingar til að losna af listanum. Þetta gerirðu með því að bæta netfanginu sem þú skráðir á listann aftan við orðið afpanta. Það er að segja, ef netfangið sem þú skráðir upphaflega var net@fang.is, þá liti beiðnin svona út:

afpanta net@fang.is

Ferlið er að öðru leyti alveg eins.

[ yfirlit ]


Hvernig stofna ég póstlista? Hvað kostar það?

Til þess að stofna nýjan póstlista hjá molar.is þarf einungis að fylla út þar til gert eyðublað. Nokkuð ýtarlegar leiðbeiningar eru á eyðublaðinu sjálfu, sem við mælum eindregið með að séu allar lesnar.

Það er ráðlegt að athuga hvort þegar sé til listi um umfjöllunarefnið, og lesa allar leiðbeiningarnar um umsjón póstlista áður en nýr listi er stofnaður.

Að stofna nýjan póstlista er ókeypis. Stofnendur þurfa samt að hafa í huga að þetta breytist þegar sala auglýsinga hefst hjá molar.is. Þá munu menn geta valið milli áframhaldandi ókeypis reksturs (með auglýsingum) og reksturs gegn gjaldi (án auglýsinga).

[ yfirlit ]



Reglur

Hvaða reglur gilda um notkun molar.is?

Reglur um notkun molar.is eru fáar. Ætlast er til þess að notendur fylgi íslenskum lögum og notkunarskilmálum ISnet.

Notkunarskilmálar og skuldbindingar molar.is lýsa nánar hvaða reglur eru í gildi.

[ yfirlit ]


Geta menn stofnað lista um hvað sem er?
Hvað um barnaklám eða nasisma?

Það verður engin ritskoðun á molar.is. Það er málfrelsi á Íslandi og menn mega ræða hvað sem er.

Það þarf vonandi ekki að taka það fram að það er bannað að nota kerfið til að gera ólöglega hluti - notendur Netsins þurfa að lúta lögum þess lands sem þeir eru staddir í hverju sinni. Sér í lagi má ekki nota kerfið til að dreifa ólöglegu efni eða til ærumeiðinga.

Öll samskipti sem fara gegnum molar.is eru skráð í söfn viðkomandi póstlista. Stofnendur lista geta valið hvort viðkomandi safn sé opið almenningi eða ekki, en ef lögregla gerir kröfu um að fá afrit af safninu þá munu umsjónarmenn þjónustunnar að sjálfsögðu verða við því. Molar.is getur því aldrei orðið öruggt verkfæri glæpamanna.

[ yfirlit ]



Netkurteisi

Af hverju á ég ekki að tala um XYZ á lista ABC?

Hver póstlisti hefur afmarkað umræðuefni. Það þykir lágmarkskurteisi að halda sig við það efni þegar póstlistanum eru send bréf - með bréfi þínu nærð þú athygli margra aðila, sem flestir hafa nóg annað að gera en að lesa skrif þín. Það er alveg viðbúið að það fari í taugarnar á fólki ef þú truflar það með einhverju sem það hefur ekki áhuga á.

Rökin fyrir að halda sig við efnið á póstlistum eru nákvæmlega þau sömu og rökin fyrir að senda ekki annarskonar ruslpóst.

Athugið að þetta gildir sér í lagi um viðbrögð við óviðeigandi bréfum. Það er fátt meira pirrandi en að sjá annars ágætan póstlista leysast upp í skammir og nöldur, þar sem hver maðurinn á fætur öðrum skammar þann sem skrifaði á undan fyrir að fara út fyrir efnið með því að skamma einhvern fyrir að fara út fyrir efnið... það er fullkomnlega eðlilegt að skammast ef einhver misnotar póstlista, en gerðu það með því að hafa samband við manninn beint, ekki nota póstlistann til þess. Og vinsamlegast hafðu hugfast að misnotkun stafar mun oftar af fáfræði en illmennsku.

[ yfirlit ]



Umsjón póstlista

Hvernig á að velja nafn (netfang) fyrir nýjan póstlista?

Eftirfarandi atriði er vert að hafa í huga þegar nafn á nýjum póstlista er valið:

  • Er nafnið lýsandi fyrir umræðuefni listans?
  • Er auðvelt að muna nafnið?
  • Er hætta á að menn rugli nafni listans saman við aðra póstlista?

Athugið að Molar.is mun hafna umsókn ef beðið er um nafn sem kann að gefa mjög villandi hugmynd um tilgang listans. T.d. myndum við ekki samþykkja að nota nafnið "myndavel@molar.is" yfir póstlista sem fjallar um ostagerð. Þessi vinnuregla er sett til að auka gagnsemi vefsins (þar sem yfirlit yfir nöfn lista koma fram) og til að hindra að eftirsótt nöfn verði frátekin að ástæðulausu.

[ yfirlit ]



Ruslpóstur

Hvað er ruslpóstur?

Ruslpóstur (e. spam) er samheiti yfir hverskyns óumbeðinn tölvupóst sem sendur er á stóra hópa fólks. Ruslpóstur getur verið af ýmsu tagi, t.d. eru göbb (t.d. lognar vírus-aðvaranir), keðjubréf, auglýsingar og áróður af ýmsu tagi yfirleitt flokkaðar sem ruslpóstur.

Ruslpóstur er ákaflega óvinsæll, af ýmsum ástæðum. Þar vegur þyngst að sá sem sendir ruslpóst er að velta stærstum hluta af kostnaðinum við að koma skilaboðum sínum á framfæri yfir á móttakendur, sem vita ekki hvað þeir eru að sækja fyrr en það er orðið of seint. Þetta er þveröfugt við auglýsingarnar sem berast inn um bréfalúgur heimila - þar borgar sendandi sendingarkostnaðinn og þarf þar að auki að fylgja lögum sem lúta að fjöldadreifingu pósts.

Netverjar um heim allan hafa sameinast gegn þessum ófögnuði, bæði með fræðslu og tæknilegum lausnum. Félag Íslenskra Netverja hefur sett upp síðu um baráttu gegn ruslpósti. Það skal tekið fram að það er bannað samkvæmt notkunarskilmálum ISnet að senda rafrænan ruslpóst á Íslandi.

[ yfirlit ]


Er hægt að nota molar.is til að senda ruslpóst?

Almenna reglan hér er sú, að þegar póstlisti er stofnaður þá sé hann tómur, og menn komist ekki á listann nema þeir sjálfir staðfesti skráningu. Undantekning frá þessari reglu verður gerð þá og því aðeins að hægt sé að sannfæra umsjónarmenn molar.is um að netföngin séu ekki illa fengin - og eftir því sem listarnir stækka þá verður erfiðara að sannfæra okkur!

Um alla lista gildir að menn geta skráð sig af þeim án aðstoðar.

Þetta útilokar í raun að póstlistar séu stofnaðir til þess eins að senda ruslpóst - því ruslpóstur er samkvæmt skilgreiningu óumbeðinn póstur, en með því að gerast áskrifandi ert þú að biðja um póstinn - óháð innihaldi hans.

Þeir sem hafa miklar áhyggjur af misnotkun listanna sem þeir stofna geta valið að engin bréf berist áskrifendum nema þau hafi verið samþykkt af umsjónarmanni eða aðstoðarmönnum hans. Til að fara þessa leið þarf að haka við "Stýrðar umræður" þegar listinn er stofnaður.

[ yfirlit ]


Eru listarnir varðir gegn ruslpósti? Hvernig?

Póstlistarnir hér eru allir varðir gegn ruslpósti á einfaldan, en þó áhrifaríkan hátt. Það skal samt tekið fram að slíkar varnir geta þó aldrei orðið fullkomnar, og molar.is getur ekki ábyrgst neitt í þessu samhengi.

Listakerfið er stillt þ.a. það tekur ekki á móti bréfum nema það sjáist í To: eða Cc: línum bréfanna á hvaða lista þau eru send. Mikill meirihluti ruslpóstsins á netinu er sjálfur sendur gegnum einhverskonar póstlistakerfi, þar sem netfang móttakandans kemur ekki fram, heldur eitthvað plat eins og t.d. "Friend@aol.com". Slíkt rusl mun ekki trufla póstlistana.

Þetta fyrirkomulag tryggir einnig að ef ruslpóstur verður vandamál á einhverjum póstlista, þá mun það sjást í ruslpóstinum sjálfum hvaða lista er verið að misnota. Þá er hægt að láta umsjónarmann vita eða einfaldlega skrá sig af listanum.

Listakerfið hafnar einnig bréfum sem stillt eru á mjög mörg netföng samtímis, ásamt bréfum sem eru yfir 128k (yfir 100000 stafir) að stærð.

Safnkerfið er stillt til að vernda netföng þeirra sem taka þátt í umræðum á póstlistunum. Netföng sendenda eru aldrei birt á vefsíðum safnsins.

[ yfirlit ]



Tæknimál

Af hverju hverfa viðhengin sem ég sendi? Og HTML útgáfur bréfanna?

Póstlistakerfið sem er notað á þessum vef er glænýtt og er enn í örri þróun. Það verður að öllum líkindum með fyrstu póstlistakerfum á markaðinum sem kann að vinna með flókin MIME skjöl - en sú virkni er enn skammt á veg komin, og það vantar enn nokkuð uppá til að það meðhöndli viðhengi á skynsamlegan hátt.

HTML hluti bréfa er fjarlægður úr þeim viljandi, til þess að spara bandvídd og tryggja að allir móttakendur bréfsins skilji það. Að hafa bréfin á textaformi einfaldar einnig alla úrvinnslu bréfanna t.d. vegna safnanna og leita í þeim.

[ yfirlit ]


Hvaða hugbúnað og vélbúnað notar molar.is?

Þessi vefur og póstlistaþjónustan eru hýst á gamalli 486 tölvu sem notar
RedHat Linux stýrikerfið, Apache vefþjóninn og Sendmail póstkerfið.

Póstlistakerfið sjálft er íslenskt, og heitir Anomy. Vefsafnið er viðhaldið með Hypermail.

Þetta er allt saman frjáls hugbúnaður.

[ yfirlit ]